poleć znajomym
drukuj stronę
Antropologiczna ocena zmian rozwarstwienia społecznego populacji wiejskiej w Polsce, w okresie 1967-2001, badania dziewcząt. Kod: 12203
dział:
autor:
Łaska-Mierzejewska T. >> zobacz inne pozycje autora
Olszewska E. >> zobacz inne pozycje autora
wydawca:AWF Warszawa
ISBN:83-87210-64-1
data wydania:
wymiary:24 x 16,5 cm; 158 str.
oprawa:
Antropologiczna ocena zmian rozwarstwienia społecznego populacji wiejskiej w Polsce, w okresie 1967-2001, badania dziewcząt. Kod: 12203
Nierówności społeczno-ekonomiczne, jakie notuje się we wszystkich krajach świata, w większości krajów, także w Polsce, wywierają biologiczne skutki w postaci różnic wysokości ciała i innych cech somatycznych dzieci, młodzieży i dorosłych oraz różnic w tempie dojrzewania.
Wysokość ciała człowieka rejestrowana w niektórych krajach europejskich od 1750 roku „została odkryta” przez historyków i ekonomistów i stanowi w ostatnich latach modne narzędzie dla opisu rozwoju ekonomicznego niektórych krajów. W książkach zatytułowanych „Wysokość ciała, zdrowie i historia” (Floud i in.1990) oraz „Wzrost, standardy życia i rozwój ekonomiczny” (Komlos,wyd. 1994) na podstawie zmian, zarówno podwyższania jak i obniżania wysokości ciała populacji w ciągu 250 lat, autorzy analizują fluktuację gospodarczą krajów oraz stan odżywienia, sytuację zdrowotną i ekonomiczną klas i grup społecznych. Najwięcej materiałów dostarczyły komisje lekarskie badające poborowych. Średnia wysokość ciała poborowych z krajów europejskich zmieniła się w ciągu ostatnich 200 lat ze 159 do 181 cm (Floud i in. 1994). Wymienieni autorzy są zdania, że dane o wysokości ciała mogą zastąpić informacje o dochodzie krajowym brutto na głowę mieszkańca, których wcześniej używano dla oceny zamożności grup ludzkich.
Niezwykle spektakularny przykład współzależności pomiędzy sytuacją ekonomiczną kraju i przebiegiem rozwoju biologicznego populacji pochodzi z Norwegii. Wykazano mianowicie ścisły związek pomiędzy wzrostem dochodu narodowego brutto na głowę mieszkańca i obniżaniem wieku menarche w okresie 1860-1980, czyli w ciągu 120 lat, z jednym wszakże wyjątkiem. Otóż w roku 1876 odnotowano spadek dochodu narodowego, a następnie jego stagnację do roku 1885. Spowodowało to zahamowanie akceleracji dojrzewania przez okres 10 lat (1882-1892). W całym badanym okresie obniżenie wieku menarche wyniosło 2,3 roku, czyli 3,3 miesiąca na 10 lat. Kobiety urodzone w 1860 roku rozpoczynały miesiączkowanie w wieku 15,6 roku a urodzone w 1940 roku, w wieku 13,3 roku. (Liestol, 1982).
W końcu 19 wieku wysokość ciała 17-letnich polskich szlachcianek wynosiła 156,83 cm, a mieszczanek 155,2 cm. (Miklaszewski 1912, 1914), w 1999 roku wysokość ciała 17-letnich dziewcząt warszawskich wynosiła 165,2 cm (Palczewska I., Niedźwiedzka Z., 2001).
Przekształcenia ustrojowe i ekonomiczne, jakie miały miejsce w Polsce na przełomie lat 80 i 90 radykalnie zmieniły sytuacje bytową grup ludzkich w obydwu kierunkach. Nastąpił ogromny wzrost nierówności społecznych:
wybitnie wzrosła zamożność relatywnie nielicznej grupy ludności kraju i zubożenie różnego stopnia znacznej części społeczeństwa, głównie z powodu ciągle wzrastającego bezrobocia. Jeżeli stopa bezrobocia sięga 20% populacji zdolnej do pracy, możemy mówić o nowej grupie społecznej — „bezrobotni”.
Niektóre wyniki i wnioski z badań antropologicznych mają wydźwięk polityczny, ponieważ ukazują biologiczne skutki (pozytywne bądź negatywne) sytuacji społeczno-ekonomicznej wytworzonej przez elity rządzące krajem. Badania antropologiczne mogą też wykazać szczególnie niesprzyjającą sytuację bytową jednej lub kilku grup, kiedy parametry biologiczne tych zbiorowości szczególnie jaskrawo różnią się od ogółu badanych.
Przekształcenia ustrojowe i ekonomiczne w Polsce miały szczególnie dotkliwe, negatywne skutki dla znacznej części mieszkańców wsi. Ustawowa likwidacja w 1991 roku ponad 1,5 tysiąca państwowych gospodarstw rolnych, zatrudniających znaczną część mieszkańców wsi nie mających ziemi oraz chłoporobotników, była jedną z przyczyn lawinowo rosnącego bezrobocia, które na terenach zwanych „popegeerowskimi” osiągnęło 30% (źródło: Urzędy zatrudnienia powiatów Choszczno i Pyrzyce). Likwidacja państwowych gospodarstw rolnych miała też skutki pozytywne dla jakiejś części społeczności wiejskiej w postaci możliwości zakupu ziemi i powiększenia wielkości gospodarstw.
Nierówności społeczne wśród mieszkańców polskiej wsi, istniejące „od zawsze”, uległy radykalnym zmianom po 1989 roku, a ocena biologicznych skutków tych przemian stanowi przedmiot tej monografii.
autor: Mleczko A., Mleczko M.,
cena: 0.00 zł
autor: Raczek J.,
cena: 0.00 zł
autor: Trześniowski R., Przewęda R.,
cena: 0.00 zł
autor: Chmielowski B.,
cena: 5.00 zł
autor: Krawczyk Z.,
cena: 74.00 zł 74.00 zł
autor: Jaczynowski L., Zuchora K.,
cena: 25.00 zł
autor: Stupnicki R., Przewęda R.,
cena: 19.00 zł 19.00 zł
autor: F. Paulsen, J. Waschke, Sobotta J.,
cena: 129.00 zł
